Δευτέρα 3 Αυγούστου 2009

“Τέχνη ” [Από το blog “Haris Home”]


Στις 4.3.2009, στο blog Haris Home, διαβάσαμε αυτό:


Τέχνη

"Η τέχνη πρέπει να παρηγορεί τον άνθρωπο και να του μαλακώνει την ψυχή" έλεγε ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής στην Καθημερινή της Κυριακής.
Μα που ξανακούστηκε κάτι τέτοιο; Η Τέχνη είναι το σχολείο του ανθρώπου, είναι το φως στο σκοτάδι του, είναι ο δρόμος μες το χάος του. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι και τον Μεσαίωνα η τέχνη ήταν σχεδόν αποκλειστικά θρησκευτική.

Μόνο ένας μεταγενέστερος Αχιλλέας μπορεί να διαβάσει την Ιλιάδα για να παρηγορηθεί και να μαλακώσει η ψυχή του. Αλλιώς του γίνεται μαστίγιο και σκοπός: ο Μέγας Αλέξανδρος είχε τα έργα του Ομήρου μαζί του όπου και αν πήγαινε.
Για να σταθείς απέναντι σε ένα πραγματικό έργο τέχνης και να νιώσεις αυτά που λέει ο Σμαραγδής, πρέπει να είσαι και ο ίδιος ένα έργο τέχνης. Αλλιώς νιώθεις λειψός. Και ποιος μες την συνείδηση της έλλειψής του νιώθει την ψυχή του να μαλακώνει ή να παρηγοριέται;

Αλίμονο, η τέχνη είναι το σκληρότερο στρατόπεδο. Και όσοι θητεύουν κοντά της δεν μπορούν παρά να γίνονται σκληρότεροι. Όχι να πηγαίνουν εκεί για παρηγοριά και ξεκούραση!

Το περίεργο της υπόθεσης είναι ότι αυτός ο σκηνοθέτης, μεταξύ άλλων, έκανε και το Ελ Γκρέκο. Το οποίο είναι εξαιρετικό. Αλλά το ζήτημα έγκειται στο ότι αυτό το έργο δείχνει με το δάκτυλο το χρέος, και όχι τη χαζοχαρούμενη ανεμελιά μιας παρηγορημένης και μαλακωμένης ψυχής. Έτσι, το έργο και τα λόγια του Σμαραγδή γίνονται οι πρωταγωνιστές μιας τραγικής αντίφασης.

Ένας χριστιανός όταν έβλεπε την ψηλόλιγνη κουρελιασμένη εικόνα ενός αγίου, και έχει μέσα του τον σπόρο -το σκουλίκι- της υπέρβασης του εαυτού του, της ταύτισης του με το ιδανικό του, δεν νιώθει παρηγοριά. Νιώθει τα σφυριά του Αγώνα να του σφυρηλατούν την ψυχή του. Και αυτό ισχύει, αναλογικά, για την κάθε εποχή, με τα ξεχωριστά ιδανικά της. Γι' αυτό η τέχνη είναι στρατόπεδο, και όχι ναός.
Αλλά τι καλύτερο παράδειγμα από την δική μας τέχνη: δεν λέει απολύτως τίποτε, εκτός μερικών εξαιρέσεων. Αλλά ποιος το κατάλαβε αυτό και ένιωσε παρηγοριά;


Πραγματικά, όλα αυτά μου φαίνονταν αυτονόητα και με βάζει σε σκέψεις που ένας τόσο διάσημος καλλιτέχνης είπε ακριβώς το αντίθετο. Και μάλιστα δημόσια. Δεν είμαι ηθικολόγος, δεν λέω τι πρέπει να κάνει ο άλλος. Αλλά λέω ότι ο άνθρωπος πρέπει να κάνει κάτι. Όλα αυτά περί ανάπαυσης, μαλθακότητας και παρηγοριάς είναι καλό να λέγονται στα γηροκομεία. Όχι σε μια Ελλάδα που πάσχει ακριβώς από αυτά.


ΠΗΓΗ:

http://harishome.blogspot.com/2009/03/blog-post.html


Δεν υπάρχουν σχόλια: